بیوپسی ضایعات حفره دهان

بیوپسی(Biopsy)به معنی نمونه برداری از بافت‌ها است.
بیوپسی روشی تشخیصی است.
بررسی میکروسکوپی به عنوان استاندارد طلایی در تشخیص بیشتر ضایعات است.
هر بافت غیر طبیعی که از حفره دهان خارج شود جهت بررسی به آزمایشگاه بافت‌شناسی یا پاتولوژی ارسال می‌شود.
پزشک متخصص پاتولوژیست  بافت‌های ارسالی را در زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند.
بیماری‌های احتمالی موجود در بافت را تشخیص می‌دهد.

تجویز بیوپسی برای بیماری‌های بافت نرم دهان

هر ضایعه‌ای که بیشتر از دو هفته باقی مانده است.
هر ضایعه ای که به دنبال درمان موضعی به طور موقت بهبود یافته و سپس عود کرده است.
لوکوپلاکی، اریتروپلاکی و زخم‌های وسیع مستلزم بیوپسی هستند.
اگر ضایعه ای دچار تغییر رنگ  و یا در معاینه پیاپی رشد بیشتر آن مشخص شود.
ضایعات زیرمخاطی که گاهی چندان سبب تغییر رنگ مخاط نمی‌شوند وحتی به خوبی قابل لمس نیستند، به ویژه اگر تغییر اندازه پیدا کرده و یا علامت‌دار شوند.

البته مواردی مانند توروس، اگزوستوز، دندان پوسیده بدون چسبندگی به بافت نرم، پالپ دندانی که از ریشه در آمده و بافت‌هایی که از نظر بالینی طبیعی هستند استثنا هستند.

تجویز بیوپسی برای بیماری‌های بافت سخت دهان

فقط تعداد محدودی از بیماری‌های استخوانی از طریق رادیوگرافی به درستی قابل تشخیص هستند.
اغلب ضایعات نیازمند تأیید تشخیص از طریق بیوپسی و معاینه میکروسکوپی هستند.

ضایعات التهابی پری آپیکال، کیست‌های استخوانی و تومورها سبب تغییرات رادیوگرافیکی می‌شوند.
این ضایعات منجر به طرح چندتشخیص افتراقی می‌شوند.
هر کدام از این ضایعات  درمان و پیش آگهی متفاوتی دارند.

در این موارد نیز مجبور به انجام بیوپسی هستیم.
برخی علائم بالینی و رادیولوژیک از جمله تحلیل سریع استخوان، تحلیل نوک ریشه، لق شدن دندان بدون‌سابقه تروما یا بدون منشأ عفونی.
همچنین هنگام بروز درد و پارستزی در ضایعات بافت سخت انجام بیوپسی ضروری است.

تکنیک‌های بیوپسی حفره دهان

به طورکلی نمونه بیوپسی بایست یکپارچه و دارای اندازه‌ای مناسب باشد.
نمونه‌هایی که بیش از اندازه کوچک هستند ویا از ضخامت لازم برخوردار نیستند، ممکن است برای تشخیص میکروسکوپی ناکافی باشند.
نمونه‌های قطعه‌قطعه شده نیز مشکلات مشابهی را ایجاد می کنند.
بیوپسی مخاطی باید شامل تمام لایه‌های اپیتلیوم و بخشی از بافت همبند زیرین باشد.

وسایل مورد استفاده در بیوپسی نیز حائز اهمیت هستند.
برداشت نمونه با استفاده از تیغ جراحی درمقایسه با سایر روش‌ها مانند استفاده از الکترو کوتر و یا لیزر ارجح است.
این وسایل برای برداشت نمونه مناسب نبوده و سبب ایجاد اختلال در بررسی هیستوپاتولوژیک می‌شوند.
بهترین کار آن است که با استفاده از تیغ جراحی نمونه را برداشته و جهت کنترل خونریزی از کوتر و یا لیزر استفاده شود.

بیوپسی به صورت انسیژنال یا اکسیژنال

بیوپسی  انسیژنال

نمونه حاصل از انسیژن صرفاً بخشی از ضایعه است تا بتوان قبل از درمان به تشخیص رسید.
بیشتردر ضایعات بزرگی که برداشت کامل آنها غیرممکن است انجام می‌شود.
در صورتی که ضایعه زخمی باشد نمونه انسیژن باید شامل مقداری از اپیتلیوم سالم مجاور باشد.
برای ضایعات وسیع نمونه برداری از چند نقطه ضروری است.

بیوپسی اکسیژنال

برداشت کامل بافت ضایعه دیده است.
در مواردی که ضایعه کوچک و در دسترس باشد کاربرد دارد. 

در هنگام جراحی تزریق محلول بی حس کننده به داخل ضایعه درست نیست و موجب خونریزی و جدائی عناصر بافت همبندی و ایجاد واکوئل در لابلای بافت می شود. به طور معمول بیوپسی هایی که با تیغ جراحی از ضایعه به دست می آیند حاصل برشهائی در اطراف ضایعه است که درسطح نمای لوزی را ایجاد می کند و در عمق خود با تمایل خطوط برش به سمت یکدیگر نمای حرف V را ایجاد می کند. در این برشها قطر بزرگ باید سه برابر قطر کوچک باشد.

پانچ بیوپسی

روش دیگری است که امروزه رایج تر شده است.
پانچ بیوپسی یک روش سریع و ساده برای برداشت نمونه است.
قطر نمونه از حدود ۲ تا ۸ میلیمتر می تواند متغیر باشد و قاعده نمونه را می توان با تیغ جراحی جدا نمود.

سیتولوژی

در سال‌های اخیر روش‌های جدید دیگری نیز معرفی شده‌اند.
سیتولوژی یکی از این روش‌ها است که جهت غربال‌گری ضایعات مخاطی مشکوک به بدخیمی و پیش بدخیمی استفاده می‌شود.
البته این روش جانشین روش‌های جراحی نیست.
در این روش سلول‌های روی ضایعه مخاطی را با یک برس خراشیده و سلول‌های به دست آمده را بر روی لام قرار می‌دهند.